کنترل بحران‌های مالی با اجرای حاکمیت شرکتی

ابراهیم سماوی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، در رابطه با ماهیت حاکمیت شرکتی، گفت: یکی از مسائل و دغدغه‌هایی که همواره در خصوص شرکت‌های سهامی از گذشته مطرح بوده مربوط به تفکیک مالکان و مدیران به خصوص مدیران عامل است، از آنجایی که مالکیت و مدیریت از یکدیگر جدا هستند این امر تضاد منافعی را می‌تواند به دنبال داشته باشد که این موضوع را به عنوان تئوری نمایندگی در ادبیات مالی می‌شناسیم.

وی افزود: حاکمیت شرکتی قوانین، مقررات، ساختارها، فرایندها، فرهنگ‌ها و سیستم‌هایی است که موجب دستیابی به اهدافی چون عدالت، شفافیت، پاسخگویی و رعایت حقوق ذینفعان می‌شود و به طور عملی در این رابطه برخی سیستم‌هایی وجود دارد تا ذینفعان به حقوق خود دست یابند.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان این که حاکمیت شرکتی یکی از عناوین مهم تجاری در قرن 21 است، گفت: به بیانی دیگر حاکمیت شرکتی بستری است که شرکت‌ها در قالب آن هدایت و کنترل می‌شوند و ساختار حاکمیت نحوه توزیع وظایف را به نوعی تنظیم می‌کند تا شرکت به اهداف خود دست یابد.

ایجاد نظام پاسخگویی موثر

سماوی گفت: در الگوی جدید حاکمیت شرکتی تمرکز فقط منوط به مدیرعامل نیست، بلکه اداره و کنترل شرکت به نقش هیئت مدیره توجه ویژه داشته و چارچوب و نظام پاسخگویی موثری را بنا کرده است.
وی در خصوص اجرای حاکمیت شرکتی در سایر کشورها، بیان کرد: حاکمیت شرکتی با تعداد عوامل داخلی مثل ساختار مالکیت، نظام قانونی و مالیاتی، سیستم‌های دولتی و… تنظیم می‌شود به همین دلیل اجرای این امر در کشورها متفاوت است.

کاهش ریسک بنگاه‌های اقتصادی

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه، کاهش ریسک بنگاه‌های اقتصادی و بهبود کارایی در بلند مدت را از جمله اهداف اصلی حاکمیت شرکتی برشمرد و گفت:مطابق مفاد 107 اصلاح قانون تجارت، مدیران شرکت‌ها از میان سهامداران انتخاب می‌شوند بنابراین، می‌توان گفت سیستم حاکمیت شرکتی در ایران شبیه به سیستم درون سازمان است.

وی افزود: بحث حاکمیت شرکتی برای اولین بار در کنفرانس سال 1383 با عنوان «بازار سرمایه، موتور محرک اقتصاد ایران» مطرح شد و در اواخر همان سال مرکز تحقیقات توسعه بازار سرمایه اقدام به انتشار ویرایش آیین‌نامه حاکمیت شرکتی کرد که هنوز هم در دسترس است.

بازگشت اعتماد سهامداران

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که اجرای حاکمیت شرکتی می‌تواند گزینه مناسبی برای بازگشت اعتماد سهامداران باشد یا خیر؟ مطرح کرد: اگر در شرکت‌ها حاکمیت شرکتی به خوبی اجرا شود، شرکت‌ها دسترسی بیشتری به تامین مالی خواهند داشت. همچنین این مسئله می‌تواند به واسطه کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای ارزشمندی و اعتبار شرکت‌ها را افزایش دهد.

سماوی با بیان این که حاکمیت شرکتی ریسک‌ها به ویژه بحران‌های مالی را کنترل کرده وعملکرد عملیاتی شرکت‌ها را افزایش می‌دهد، گفت: این مسئله همچنین بر اختصاص بهینه منابع اثر گذاشته و موجب افزایش ارزش شرکت‌ها می‌شود.

جبران ضعف حاکمیت شرکتی در قانون تجارت

وی درباره اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر بهبود عملکرد حاکمیت شرکتی نیز تصریح کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور جبران ضعف حاکمیت شرکتی در قانون تجارت می‌تواند نظارت خود را در این خصوص به مراجع مربوطه اطلاع‌رسانی کند، همچنین دستورالعمل‌هایی که سازمان بورس در خصوص موارد مختلف اتخاذ می‌کند می‌تواند کیفیت اجرای حاکمیت شرکتی را ارتقا دهد در غیر این صورت اجرای حاکمیت شرکتی دشوار خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت:سازمان بورس اوراق بهادار به منظور اجرای بهتر حاکمیت شرکتی اطلاع‌رسانی‌های لازم را برای سهامداران و شرکت‌ها انجام دهد.